Meest gestelde vragen

Stichting Monumentenwacht Noord-Holland is er om eigenaren en beheerders te adviseren en ontzorgen bij de instandhouding van hun prachtige panden. Met grote kennis van de regionale eigenheid, ervaring en (onafhankelijke) deskundigheid inspecteren, adviseren en begeleiden de monumentenwachters bij onderhoud en verduurzaming van rijksmonumenten en zetten deze kennis ook in voor provinciale of gemeentelijke monumenten en overig erfgoed als karakteristieke of beeldbepalende panden en in panden gelegen in een beschermd stads- of dorpsgezicht. Vanuit de visie dat structurele periodieke inspecties en klein herstel, groot leed (achterstalligheid) voorkomt. Wij hebben als Stichting geen winst oogmerk, wij werken sober en doelmatig, met kwaliteit voorop.

Het inspectiewerk van de Monumentenwacht is voor onze abonnees door de belastingdienst gevrijwaard van btw. Daarnaast kunnen eigenaren / beheerders aanvullende dienstverlening bij ons afnemen, bijvoorbeeld ondersteuning bij het indienen van subsidieaanvragen, verduurzamingsadvies of begeleiding tijdens de uitvoering van het onderhoud. Hierin werken wij vanuit een personele unie samen onze met Monumenten Bouwadvies.

Voor iedereen die van onze diensten gebruik wenst te maken.

Alle eigenaren en beheerders van erfgoed met een officiële status (rijks- provinciaal- of gemeentelijk monument, beeldbepalende panden) maar ook eigenaren van panden “op leeftijd” in onze provincie kunnen abonnee worden van de Monumentenwacht. Wanneer u abonnee bent kunnen wij de bouwkundige inspecties met rapportages en het duurzaamheidsonderzoek niveau 1 BTW-vrij voor u uitvoeren.

De monumentenwachters inspecteren, constateren, adviseren, rapporteren, monitoren en voeren klein (nood)herstel uit. Denk hierbij aan het vervangen van een kapotte lei, het terugleggen van verschoven dakpannen of noodherstel aan een lekke dakgoot.

Heeft u last van lekkage? Belt u ons gerust, dan komen wij zo snel mogelijk langs om de oorzaak op te sporen en indien mogelijk dit (tijdelijk) te verhelpen. Daarnaast is het belangrijk om daken en goten regelmatig bladvrij te maken. Dit nemen wij altijd mee met de inspectie, maar u kunt hier ook apart een afspraak voor maken.

Onze inspecties worden uitgevoerd met de modernste technieken: endoscopen en warmtecamera’s. En onze monumentenwachters zijn specifiek getraind om te werken op hoogte.

Wanneer u abonnee bent bij de Monumentenwacht, dan nemen wij eens in de circa één à twee jaar contact met u op om te vragen of u mee wilt doen aan de inspectieronde, tenzij u dit zelf anders heeft aangegeven natuurlijk.

Indien u wenst dat wij langskomen dan wordt er een afspraak gemaakt. Slaat u liever een jaar over? Dan is dat uiteraard geen probleem. Al adviseren wij u regelmatige controles van uw erfgoed.

Daarnaast kunt u ook altijd zelf contact met ons opnemen om een afspraak te maken.

Wilt u uw onderhoud structureel goed uitvoeren, denk dan altijd van buiten naar binnen en vooruit. Daarbij bedoelen we dat het belangrijk is om plekken in de gaten te houden waar vervolgschades kunnen onstaan: bijvoorbeeld verschoven dakpannen of verstopte goten. Dus bekijk regelmatig het dak en haal af en toe een hand door de goot (of laat de Monumenwacht dit voor u doen).


Kijk ook naar het schilderwerk: hou er rekening mee dat schilderwerk circa eens per zes jaar uitgevoerd moet worden en soms al met een jaar of drie een bijwerkbeurt nodig heeft.

 Uw monumentenwachter kan periodiek met u meekijken over het noodzakelijk onderhoud: zo voert u altijd op tijd het juiste onderhoud uit.


Houd er rekening mee dat u onderhoud uitvoert aan een monument: het is aan te raden om gespecialiseerd onderhoud door een deskundige uit te laten voeren. En vantevoren altijd een controle uit te voeren bij uw gemeente of de werkzaamheden mogelijk vergunningplichtig zijn.

Natuurlijk zijn er werkzaamheden die u zelf uit kunt voeren, bijvoorbeeld het rechtleggen van pannen of schilderwerk. Twijfelt u over de onderhoudstechnieken of te gebruiken materialen, neem dan contact op tijdens uw inspectie met uw monumentenwachter.

Onze monumentenwachters staan graag voor u klaar om mee te denken. Waar dat kan doen zij dit tijdens de inspectie. Als het buiten de inspectie om is dan brengen we daar kosten voor in rekening.

Heeft u schade aan uw gebouw? Mogelijk zelfs accute problemen als lekkage? Dan kunt u het beste uw bekende aannemer raadplegen. Twijfelt u wat te doen of heeft u geen bekende aannemer in de omgeving, neem dan contact op met ons om waar mogelijk (tijdelijke) maatregelen te treffen en met u mee te denken de problemen (structureel) op te lossen. 

Voor werkzaamheden zijn er twee plekken online waar u verder kunt komen:

De ledenlijst op de Vakgroep restauratie website: https://www.vakgroeprestauratie.nl/ledenlijst
De Vakgroep Restauratie is de landelijke branchevereniging van erkende restauratiebouwbedrijven.

Maar wellicht nog eenvoudiger op de specialistenwijzer op Monumenten.nl: https://www.monumenten.nl/specialistenwijzer

Op deze specialistenwijzer kunt u zoeken op trefwoorden, bijvoorbeeld “achterzetramen”. U vind dan partijen met ervaring in het werken met monumenten die deze werkzaamheden voor u kunnen uitvoeren.

Let wel dat wij deze partijen niet zelf monitoren. Het is altijd verstandig om een partij te vinden die ERM gecertificeerd is. Wij raden ook met klem aan om bij meerdere partijen offertes op te vragen U kunt bijvoorbeeld een standaard mail maken met informatie en die dan in één keer in de BCC naar meerdere partijen verzenden.

Als Stichting werken wij zonder winstoogmerk. Wij werken sober en doelmatig met kwaliteit voorop. Onze tarieven vind u op onze website onder het kopje Abonnee worden.

Bekijk hier onze tarieven

Een rijksmonument is opgenomen in het Rijksmonumentenregister. Deze kunt u hier raadplegen: https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/. Een provinciaal of gemeentelijk monument is opgenomen in het proviciale of gemeentelijke monumentenregister. Deze kunt u raadplegen via de website van uw provincie of gemeente, of door contact op te nemen met uw gemeente.

De status ‘beeldbepalend pand’ of ‘beschermd dorpsgezicht’ (per gemeente worden verschillende benamingen gebruikt) wordt op gemeentelijk niveau toegekend en is dus ook te vinden op de website van uw gemeente.

De meeste gemeenten hebben een archeologische verwachtingskaart en/of beleidskaart. Deze is opgenomen in het gemeentelijk bestemmingsplan, te raadplegen via www.ruimtelijkeplannen.nl

Als uw groene aanleg geregistreerd is als rijksmonument, dan kunt u dit terugvinden in het Rijksmonumentenregister. Deze kunt u hier raadplegen. Andere vormen van erfgoedstatus staan vastgelegd in het gemeentelijk bestemmingsplan, te raadplegen via www.ruimtelijkeplannen.nl

Voor de aanvraag van een status als rijksmonument, kunt u een voorstel indienen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Lees hier meer over het indienen van een voorstel. Echter, de kans dat dit voorstel wordt gehonoreerd is zeer gering. Mogelijk is het voor u haalbaarder om een status als gemeentelijk monument aan te vragen. Hiervoor kunt u een verzoek indienen bij uw gemeente.

Voor u als “natuurlijke” eigenaar (ook VvE’s) van een rijksmonument met een woonfunctie is er de mogelijkheid subsidie aan te vragen voor instandhoudingskosten, de Woonhuissubsidie. Onder instandhoudingskosten valt regulier onderhoud en restauratie (sober en doelmatig). Ook het laten uitvoeren van bouwkundige inspecties, bouwbegeleiding en zelfs de abonnementskosten voor de Monumentenwacht zijn subsidiabel. De subsidie bedraagt 38% van de totale kosten die gemaakt zijn voor het onderhoud aan uw monument. Deze subsidie kan jaarlijks tussen 1 maart en 30 april worden aangevraagd over de instandhoudingskosten van het jaar ervoor (dus met terugwerkende kracht). Zijn de kosten van de werkzaamheden meer dan €70.000,- euro? Dan gelden er aanvullende voorwaarden. Lees meer over de woonhuis subsidie via deze pagina: https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/subsidie-woonhuismonumenten

Zou u de aanvraag van de Woonhuissubsidie graag willen uitbesteden? Neem contact met ons op als u hulp nodig heeft bij het aanvragen van de subsidie. Hierin werken wij samen met Bouwadvies Groot Holland.

Bent u in het bezit van een rijksmonumentale boerderij, molen, kerk, buitenplaats, park of een ander monument dat geen woonhuis (oorspronkelijk niet gebouwd als woonhuis) betreft? Dan komt u in aanmerking voor de subsidiabele instandhoudingssubsidie monumenten (SIM).

De subsidie kan aangevraagd worden voor de reguliere onderhoudskosten (sober en doelmatig, op basis van een zesjarig-onderhoudsplan. De subsidie kan daarom per monument eenmaal per zes jaar aangevraagd worden. De aanvraag kan jaarlijks ingediend worden tussen 1 februari en 31 maart. Bij de aanvraag moet een meerjarenbegroting en een actueel inspectierapport van de Monumentenwacht meegeleverd worden. Er is een onder- en bovengrens van subsidiabele kosten, deze zijn afhankelijk van het type monument. De subsidie bedraagt maximaal 60% van de subsidiabele kosten.

Neem contact met ons op als u hulp nodig heeft bij het aanvragen van de subsidie. Hierin werken wij samen met Bouwadvies Groot Holland.

Sommige gemeenten hebben een subsidieregelingen voor eigenaren van gemeentelijke monumenten. Mogelijk heeft uw provincie ook een regeling, neem hiervoor contact op met het subsidieloket van uw provincie. Ook kunnen eigenaren van panden/objecten zonder erfgoedstatus vaak terecht bij het Nationaal Restauratiefonds.

De Monumentenwacht Noord-Holland kan u niet helpen met het indienen van subsidieaanvragen, maar dat kan wel via Bouwadvies Groot Holland, die nauw samenwerken met de Monumentenwacht Noord-Holland. Onze abonnees kunnen wij welk adviseren over de meest passende regeling voor hun pand of object.